สกธ. จัดการประชุมเพื่อนำเสนอผลการศึกษาและบทสรุปโครงการศึกษาวิเคราะห์และจัดทำคู่มือการพัฒนามาตราการปฏิบัติต่อผู้กระทำผิดอาญาแทนการควบคุมตัว

วันพุธที่ 20 สิงหาคม 2568 เวลา 09.00 น. นายนิทัศน์  แสงวัฒนะ รองผู้อำนวยการสำนักงานกิจการยุติธรรม ให้เกียรติเป็นประธานในพิธีเปิดการประชุมเพื่อนำเสนอผลการศึกษาและบทสรุปโครงการศึกษาวิเคราะห์และจัดทำคู่มือการพัฒนามาตรการปฏิบัติต่อผู้กระทำผิดอาญาแทนการควบคุมตัว ณ ห้องจามจุรีบอลรูมเอ ชั้น M โรงแรมปทุมวันปริ้นเซส กรุงเทพฯ โดยมีผู้เข้าร่วมการประชุมฯ ในรูปแบบพบปะและผ่านระบบการประชุมทางไกลด้วยโปรแกรม Zoom Meeting ทั้งภาคผู้บริหาร หน่วยงานในกระบวนการยุติธรรมคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยภาครัฐและภาคเอกชน และภาคประชาชน ผู้ได้รับมาตรการตามหลักการควบคุมตัวผู้กระทำผิด ซึ่งการประชุมในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อชี้แจงผลการศึกษาวิเคราะห์การพัฒนามาตรการปฏิบัติต่อผู้กระทำผิดอาญาแทนการควบคุมตัว ตลอดจนรับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้องเพื่อนำมาประกอบการจัดทำคู่มือการพัฒนามาตรการปฏิบัติต่อผู้กระทำผิดอาญาแทนการควบคุมตัวให้ตอบโจทย์และเห็นแนวทางของการดำเนินงานได้ตามกระบวนการพิจารณาของศาล และช่วยบรรเทาการเลือกปฏิบัติอลดความแออัดของเรือนจำ สามารถรักษาสมดุลการรักษาความสงบเรียบร้อยในสังคมได้อย่างเหมาะสม โดยได้รับเกียรติจาก อาจารย์ ดร.ปราโมทย์ เสริมศีลธรรม หัวหน้าโครงการ ผู้ช่วยศาตราจารย์ ดร.ลัสเซอ ชุลท์ และอาจารย์ ดร.ฐิตินันท์ เต็มอำนวย เป็นผู้นำเสนอ ซึ่งแบ่งออกเป็น 3  มาตรการหลัก ดังนี้

1. มาตรการในขั้นตอนก่อนกระบวนการพิจารณาของศาล โดยข้อกำหนดมาตรฐานขั้นต่ำแห่งสหประชาชาติว่าด้วยการไม่ควบคุมตัว มีการเสนอแนะให้นำมาตรการมาปฏิบัติ โดยแบ่งได้ 2 ลักษณะ คือ (1) รูปแบบการยุติคดีหรือใช้มาตรการอื่นแทนการดำเนินคดีเต็มรูปแบบ (2) มาตรการอื่นๆ เพื่อเป็นทางเลือกแทนการคุมขังก่อนกระบวนการพิจารณาคดีของศาล

2. มาตรการในขั้นตอนระหว่างการพิจารณาและพิพากษาคดีของศาล มีข้อเสนอแนะให้ศาลพึงพิจารณารายงานการสืบเสาะข้อเท็จจริงทางสังคมและความประพฤติของผู้กระทำผิดในการกำหนดโทษ เช่น การตักเตือนด้วยวาจา การลงโทษทางเศรษฐกิจและการเงิน การรอกำหนดโทษ และการควบคุมตัวไว้ที่บ้านของผู้นั้น เป็นต้น 3. มาตรการในขั้นตอนหลังจากศาลมีคำพิพากษาลงโทษ มีข้อเสนอแนะเรื่องการแก้ไขฟื้นฟูผู้กระทำผิดเพื่อให้โอกาสการใช้ชีวิตในสังคมและการลดความแออัดของเรือนจำส่วนรายละเอียดใน (ร่าง) คู่มือการพัฒนามาตรการปฏิบัติต่อผู้กระทำผิดอาญาแทนการควบคุมตัว ได้มีการนำเสนอ 3 มาตรการ ดังนี้

1) มาตรการชะลอการฟ้อง เป็นการเสนอทางเลือกในการดำเนินคดีเพื่อลดปริมาณคดีอาญาที่เข้าสู่ระบบลดระยะเวลาในการพิจารณาคดีและลดผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น จากการถูกดำเนินคดี

2) มาตรการใช้สถานที่พักอาศัยเป็นสถานที่กักขัง (House Arrest) การรอการลงโทษ/รอการกำหนดโทษ เป็นการลดต้นทุนค่าใช้จ่ายของกระบวนการยุติธรรม ลดผลกระทบ  ที่เกิดจากการใช้เรือนจำและลดปริมาณผู้ต้องขังในเรือนจำ

3) มาตรการพักการลงโทษ เป็นการให้สิทธิประโยชน์กับนักโทษเด็ดขาดตั้งแต่ชั้นกลางขึ้นไป เพื่อเป็นแรงจูงใจให้มีการปรับปรุงและพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้น ทั้งนี้ ข้อมูล ข้อเสนอแนะ และข้อคิดเห็นที่ได้จากการประชุมในครั้งนี้จะถูกนำมาวิเคราะห์ผลให้เกิดเป็นแนวทางในการจัดทำคู่มือการพัฒนามาตรการปฏิบัติต่อผู้กระทำผิดอาญาแทนการควบคุมตัวต่อไป